BİSMİLLAHİRRAHMANİRRAHİM
Hamd alemlerin rabbi olan Allah’a
aittir.Salat ve selam Hz. Muhammed (sav)’e ve
O’nun evlatları üzerine olsun.
Bilinmelidir ki,Tevhid üç
kısımdır.Tevhid demek:Hak’kın birliğini kalp ile fark ve zevk etmektir.Birincisi,tevhidi
ef’al dir.Tevhidi ef’al demek:Bütün
yaratılmış halkın Allah’ın ef’ali
yani işi olduğunu bilmek ve görülen her fiilin aynasından hazreti maşuku yani
faili müşahede etmektir.İkincisi;Tevhidi sıfat’dır.Tevhidi sıfat demek:Halkda zahir olan sıfat aynasından hazreti
maşuku müşahede etmektir.Üçüncüsü:Tevhidi zat’tır.
Tevhidi
zat demek:Hulul
ve ittihad olmaksızın yaratılan bütün halkın vücutlarının,Hak’kın vücudu ile
bir olduğunun zevk ve keşf edilmesidir.Halk aynasından hazreti maşukun zatını
müşahede etmektir.Hulul:Bir şeyin başka bir şeyin içine girmesi.İttihad:İki
şeyin birleşmesi.
Sıtkıye mertebeleri bu üç tevhit
makamıdır.Ama yakın mertebeleri ittihaddan ibarettir. İttihadın dört makamı
vardır.Birincisi:Cem makamıdır.Cem makamı:Hak’kı zahir , halkı batın müşahede
etmektir.Hadisi şerifte söylenir;Allah kulun
dilinden “Allah hamdını işitti.”Der.
Bu makamda halk ayna olup,bu halk aynasından Hak zahir olmuştur.
İkincisi:Hazretül cem’dir.Hazretül cem
demek:Halkı zahir de Hak’kı batında müşahede etmektir.Hadisi kutside cenabı Hak
buyurur; “Ben onun gören gözü,işiten
kulağı,tutan eli, yürüyen ayağı olurum.” Bunların dışındaki bütün aza ve kuvvetler
de bu makamda ayna olur.Hak aynasından,halk zahir olur.Üçüncü makam:Cemül
cem’dir.Cemül cem demek: Bâtın,zahir cümlesini Hak müşahede etmektir.Cenabı hak
hadid suresi 3.ayetinde buyurur; “Evvel,ahir,zahir,bâtın o’dur.” Bu
makamda bâtın olan mutlak,zahir olan mukayyettir. Evvel mutlak,ahir mukayyettir
ve cümlesi Hak’tır.
Dördüncüsü:Ehadiyyetül cem’dir.Bu
makam,makamı Muhammedi dir.Hazreti Muhammed (sav)‘in yardımı ile bu makama
ulaşılır.Cemül cem;Kabe kavseyn,Ehadiyetül cem; Evednâ’dır.
Makamı ehadiyyetül cem demek:Mukayyet
olan varlıktan kayıtların kalkması demektir. Cenabı Hak kasas suresi 88.ayetinde buyurur: “O’nun yüzünden başka her şey
helaktadır.” Hamd alemlerin rabbi olan Allah’a mahsustur. Tamamdır……..