Gözünü aç bakki göresin ne remzi var bu ekvanın
Güneşdir kim,asarı teygin kamu ekvan alır feyzin
Nebat,maden dahi hayvan bu cümle heb olur zahir
Bular ile kamu esmâ eder izharı hemen hükmün
Vücuddur kim eder devrin bu esmâda eder seyrin
Bu manadan haber bilse ki,nicedir aceb seyrin
Tecelliden olur mevcud gerek esmâ gerek elvan
Bu tur ile eder devrin vücudunda komaz gayrin
Bu suretler neler söyler,aceb lafzın bilirmisin?
Bu elvanlar diyor sana,benim vechim görürmüsün?
Güzel söyler bana,bak kim göresin sen ânın hüsnün
Benim ile anın hüsnü,diyor heman anla çirkin
Bu manadan haber bilsen nice olur aceb fikrin
Kâdiri kudret ile kaderi olur Allah daim zikrin
Remz: Rumuz
Teygin: Tam olarak iyice
bildirme
Feyz: Bereket, kerem
Gözünü aç bak ki
göresin ne remzi var bu ekvanın: Yani, gaflet karanlığından uyanıp, marifet
nuruyla bu mahlukata bir bak ki, her bir suret bir isme delildir.
Güneşdir kim, asarı
teygin kamu ekvan alır feyzin: Benzetme yoluyla güneşten maksat; Resulullah(sav)’in
nurudur. O’nun keremiyle bütün mevcudat meydana gelir.
Nebat, maden dahi
hayvan bu cümle heb olur zahir: Beytin anlamı açıktır.
Bular ile kamu
esmâ eder izharı hemen hükmün: Bitkiler, Rezzak isminin mazharıdır.
Hayvan ise rızık talep eder. Bu yönden bütün suretlerin dönüp durmaları her
esma ile görünmeleridir. Bir bitki bir hayvan tarafından yendiğinde o bitki
hayvan olur. Aynı şekilde bir hayvan da insan tarafından yendiğinde o hayvan da
insan olur.
Vücuddur kim eder
devrin bu esmâda eder seyrin: Zat ki, esma ve sıfat denilen itibardan
ibarettir. Bu özelliklerle görünüp, her bir ismiyle bu alemi seyreden vücuttur.
Bu manadan haber
bilse ki, nicedir aceb seyrin: İşte, bu vücut seyrini bilirsen, acaba ne
bildirmiş olabilir? Şunu bildirmiş olur; Bu doğan ve ölen halktır. Sakın
aldanıp da demeyesin, halk Hak’tır.
Tecelliden olur
mevcud gerek esmâ gerek elvan: Çünkü, mevcudat ve çeşitli görünüşler,
tecelli ile ayaktadır. Fakat bunların kendilerine ait müstakil vücutları
yoktur. Vücutları belki halleridir.
Bu tur ile eder
devrin vücudunda komaz gayrin: Bu tecelliyat ve çeşitli görüntüleri sakın
Hak’tan ayrı düşünmeyesin zira şirk işlemiş olursun. Görmez misin ki, aynaya
baktığın zaman, görünen suret aynaya bakandan oluşmuştur. Suretin hareketi
aynaya bakanın hareketinden ileri gelmektedir. İşte ayna içinde görünen suret
bu mümkünata misaldir. Aynaya bakan ise hakikata misaldir. Ayna ise; Aklı
evvele misaldir. Ayna içinde görünen suret için vücut yoktur. Bakan uzaktan
bakıyorsa uzak, yakından bakıyorsa yakın görünür. Bu mümkünat da böyledir. Ciddi
bir şekilde anlaşılmalıdır.
Bu suretler neler
söyler, aceb lafzın bilir misin?
Bu elvanlar diyor
sana, benim vechim görür müsün?: Bu çeşitli suret ve görüntüler, mana yönü
ile sana şunu söyler; “Bizim vücumuzun Hak’kın vücudu olduğunu bilir misin? İlahi
cemali bizim suretlerimizde müşahede eder misin? Yoksa bundan gafil misin?
Güzel söyler
bana, bak kim göresin sen ânın hüsnün,
Benim ile anın
hüsnü, diyor heman anla çirkin: İnsan tabiatına uygun olan şey
güzelliktir. Uygun olmayan ise çirkinliktir. Bunlar daima aşık ve ariflere
seslenir “, bana gel, bana gel” Arif cevabında şöyle der; güzelin görevi
tutmaktır, güzel ile kayıtlanırsam, surette cüz’iyat müşahede etmem gerekir, Bundan
dolayı cemali ilahiyeyi görmekten mahrum olurum. Çirkin ise hoş olmadığından
yaratılışına geri döndürür. Bu şekilde görmek o makamda olan yüzden mahrum
bırakır ve istidlal makamına götürür. Necm-17’de
“Göz ne kayıp şaştı ne azıp haddi aştı” Cenabı Hak’kın buyruğu üzerine
gerçek zevk sahiplerine göre çirkin ve güzel gören nisbette kalır.
Bu manadan haber
bilsen nice olur aceb fikrin,
Kâdiri kudret ile
kaderi olur Allah daim zikrin: Bu zevki Muhamediden haberin olsa, halka
nisbet ettiğin değerlerden kurtulursun ve ehadiyetin sırrına vasıl olup hakikat
ehillerinden olursun ve Allah’tan başka fikrin ve zikrin kalmaz. Daima cemali
ilahiyeyi seyredenlerden olursun. Son.
Mehmet Naci GÜNEY
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder